Vorm- en leibomen

Lei- en vormbomen zijn door jarenlang leiden en/of snoeien gevormd tot bijvoorbeeld natuurlijke parasols, platte schermen of strakke kegels. Vormbomen zijn binnen de hedendaagse tuinarchitectuur bijna niet meer weg te denken. Verschillende vormen zijn een verrijking van het lijnenspel in veel tuinen. Ze kennen vele toepassingen en passen ook vrijwel altijd in een kleine tuin. Hieronder enkele opvallende feiten over het ontstaan en de toepassing van lei- en vormbomen.

Topiary
In oude geschriften over tuinkunst werden de veelsoortige vormen van gesnoeide bomen en hagen topiary genoemd. Het verschijnsel stamt al uit de tijd van Julius Caesar, maar beroemd werd deze kunst pas door het boek Hypnerotomachia Poliphili (1499) van Francesco Colonna waarin een topiary-verzameling stond afgebeeld. Hij introduceerde ook fantasievormen en menselijke en dierlijke figuren bij het grote publiek.

Praktische boomvormen
Vorm- en leibomen werden tot de komst van het prikkeldraad ook vaak door boeren gebruikt als veekering, erfafscheiding of zonwering. Respectievelijk door het gebruik van gesnoeide houtwallen, heggen en leilinden. De laatste gaven in de zomer de gewenste schaduw maar beperkte de lichtinval in de winter nauwelijks. Ook nu nog zijn leilindes bijzonder populair.